علت و علائم یاتاقان زدن خودرو بشناسیم

علت و علائم یاتاقان زدن خودرو بشناسیم :

یاتاقان چیست؟

یاتاقان یکی از مهم ترین اجزا مکانیزم چرخشی موتور می باشد.همه ما میدانیم که وقتی دو فلز را با قدرت زیادی روی هم بسابیم حرارت زیادی که ناشی از اصطحکاک میان این دو فلز می باشد تولید خواهد شد.حال فرض کنید اگر قرار باشد قطعات فلزی موتور روی هم سابیده شوند چه اتفاقی خواهد افتاد.
وظیفه یاتاقان این است که از سابیدگی میان فلزات جلوگیری کند و این وظیفه را با ایجاد کردن یک لایه روغنی که به آن فیلم روغنی هم می گویند انجام می دهد که اصطحکاک بین قطعات فلزی را از بین می برد یا به میزان بسیار زیادی کاهش می دهد.اگر یاتاقان وظیفه خود را بدرستی انجام ندهد بخش های فلزی مستقیما رو هم سابیده شده که موجب ایجاد حرارت بسیار بالاو در نتیجه ایجاد صدمه بسیار جدی برای بخش های متحرک موتور می شود.این صدمه گریبان یاتاقان را هم می گیرد بطوری که یاتاقان بدلیل افزایش حرارت دچار سوختگی شده و دیگر توانایی کاهش اصطحکاک میان شاتون و میلنگ را ندارد در نتیجه اصطلاحا می گویند خودرو یاتاقان زده است.

وظایف یاتاقان چیست :

· تنظیم لقی عمودی بین سیلندر و میلنگ

· کاهش و از بین بردن تقریبی اصطحکاک میان سیلندر و میلنگ و یا کاهش ان تا حد قابل قبولی

· کاهش اصطحکاک میان شاتون و میلنگ و جلوگیری از خوردگی آنها

محل قرار گیری یاتاقان در موتور :

یاتاقان بین دسته پیستون و و میلنگ قرار دارد و خرابی آن به این صورت است که بدلیل افزایش دما قالب طبیعی خود را از دست داده و اگر بازهم داغ تر شود ذوب می شود و دسته پیستون به میلنگ می چسبد که موجب سوختگی موتور می شود.

نشانه های خرابی یاتاقان :

1-یاتاقان زدن ناشی از جازدن :

اگر یاتاقان را دیده باشید روی آن شیار هایی وجود دارد و همچنین رینگ داخلی غلتشی استوانه ای یاتاقان در رینگ بیرونی قرار میگیرد.اگر به هر دلیلی رینگ داخلی بد در رینگ بیرونی جا زده شود و یا با فشار زیادی این عمل انجام شود این شیار ها رنگ تیره ای پیدا می کند و یا اگر فشار اعمال شده بسیار زیاد باشد شیار های مشکوکی روی یاتاقان ایجاد می شود که با دیدن این شیار ها باید فورا اقدام به تعویضیاتاقان کنید.

2-آلودگی :

در مقاله ای تحت عنوان فیلتر هوا نسبت به ورود آلودگی ها به داخل موتور اخطار داده ایم اما در اینجا بررسی میکنیم اگر این آلودگی وارد شود چه اتفاقی خواهد افتاد.زمانی که هر نوع الودگی و یا ناخالصی روییاتاقان قرار بگیرد باعث سابیدگی شده و فرایند خرابی یاتاقان را سرعت می بخشد.زمانی که آلودگی ها که عمدتا از جنس غبار نیز هستند روی سطح می نشینند باعث خشن شدن سطح و خوردگی یاتاقان در نهایت موجب لقی این قطعه حساس می شوند که ضرر های جبران ناپذیری را بوجود می آورد.

آلودگی هایی که موجب خرابی در یاتاقان می شوند :

1-استفاده از قطعات کارکرده و کثیف

2-گرد و خاک

3-درز گیری ناکافی

4-روانساز های ناخالص و آلوده

5-خرده ریز قطعات دیگر که توسط روانساز به یاتاقان منتقل می شود

خوردگی :

خوردگی در یاتاقان به شکل های مختلفی رخ می دهد که یکی از مهم ترین آن ها زمانی رخ میدهد که سطح درگیر با یاتاقان بنا به هر دلیلی که یکی از ان ها خوردگی می باشد زنگ بزند که وقتی یاتاقان روی این سطح حرکت می کند دچار ساییدگی می شود.

زمانی که میزان انطباق سطح یاتاقان با سطوح در گیر دارای اندکی آزادی باشد،حرکت های ریزی رخ میدهد که موجب کند شدن حرکت و سایش شدید یاتاقان می شود و در نتیجه ایجاد خوردگی در این قطعه می شود.

روانسازی اشتباه :

در ابتدای بحث گفتیم که روغن و روانسازی سطح دو فلز موجب راحتی و از بین رفتن اصطحکاک در حرکت دو فلز از روی یکدیگر می شود و عمر قطعات را افزایش می دهد ولی اگر این دوانسازی به صورت درست انجام نشود یعنی روغن به اندازه کافی وجود نداشته باشد و یا از محصولات نامرغوب و تقلبی استفاده شود موجب حرکت سایشی و لغزشی خواهد شد.

البته مواظب باشید که اگر هم روغن بیش از اندازه باشد روانسازی هم بیش از حد اندازه انجام می شود در نتیجه حرکت یاتاقان موجب تولید حرارت بسیار زیاد و صدمات جبران نا پذیر خواهد شد.

موارد ذکر شده در بخش قبلی از مهم ترین عوامل یاتاقان زدن خودرو بودند در بخش بعد مواردی که ممکن است با عث یاتاقان زدن شوند را موردی ذکر میکنیم :

1. قطع شدن سیم فشنگی روغن و عدم توجه به چراغ هشدار روغن

2. از بین رفتن قسمتی از یاتاقان که خلاصی در بخشی از میلنگ را میگیرد

3. حرکت زیاد با دنده سنگین

4. حرکت طولانی مدت با دور موتور بالا و نزدیک به محدوده قرمز

5. داغ کردن بیش از حد خودرو

موارد ذکر شده همگی جز مواردی بودند که باعث خرابی و یاتاقان زدن خودرو می شوند.