آشنایی با تاریخچه پیکان ، خودروی ملی ( قسمت اول )

پیکان یک خودرو سواری ایرانی است و تولید آن توسط شرکت ایران خودرو از سال ۱۳۴۶ خورشیدی آغاز شد. در حدود ۴۰ سال این تولیدات ادامه داشته است. شرکت ایران خودرو توسط احمد ومحمود خیامی دو برادر در تهران تاسیس شد. از سال ۱۳۴۶ پیکان با دو مدل دولوکس و کارلوکس روانه بازار شد و در این سال وانت پیکان و تاکسی پیکان هم به مدل‌های تولیدی افزوده شد و همچنین پیکان اتوماتیک در سال ۱۳۴۹ پا به عرصه گذاشت. در سال ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ شش مدل پیکان تولید می‌گردید: دولوکس، وانت، کار، جوانان، تاکسی و اتوماتیک. و در انتها تولید آن درسال ۱۳۸۳ خاتمه یافت و پیکان این خودرو سواری محبوب ایرانیان از دور خارج گردید.

پیکان قبل از ورود به ایران،‌ ۱۲ سال در انگستان تولید می‌شد که مدت زمان طولانی محسوب ‌می‌شود. خودروسازی روتس که بعدها تبدیل به کرایسلر اروپا شد و روتس ارو یا پیکان را تولید می‌کرد، بودجه زیادی برای طراحی و تولید پلتفرم جدید نداشت و سعی می‌کرد با تغییراتی روی ظاهر و مشخصات فنی روتس ارو و ارائه فیس‌لیفت‌های جدید، خریداران را به خود جذب کند.

طی این ۱۲ سال، پیکان علاوه بر انگلیس، در ونزوئلا، نیوزلند، مالت، استرالیا و پرو نیز خط تولید داشت و در آن کشورها نیز تولید می‌شد. پیکان قبل از ورود به قلب ایرانیان با نام‌های دوج، کرایسلر، هامبر، سینگر، هیلمن و سان بیم فروخته می‌شد. هر کدام از این برندها زیر مجموعه‌ای برای خود داشتند که کمی عجیب و دور از انتظار است، اما در آن زمان اتفاقی بسیار رایج بود؛ چراکه تغییر پلتفرم هزینه بسیاری به همراه داشت و از سویی دیگر جذب مشتری تنها با ارائه یک مدل ممکن نبود، بنابراین تولیدکنندگان پیکان سعی می‌کردند، محصولاتشان را در مدل‌های مختلف به بازار بفرستند و به این صورت برای این خودرو مشتری جذب کنند.

۲۳ اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۶ بود که پهلوی دوم خط تولید پیکان را افتتاح کرد و این خودرو به صورت رسمی وارد سبد محصولات تولیدی ایران ناسیونال شد. (ایران ناسیونال یعنی همان ایران خودرو کنونی است که دو برادر به نام های احمد و محمود خیامی تاسیس شد ) دولت در آن زمان عزم بسیار جدی داشت تا خودروی سواری تولید کند. برای همین با کمپانی‌های خارجی که می‌توانستند این کار را انجام دهند، وارد مذاکره شد. همان سال‌ها قراردادی با شرکت روتس بسته شد تا به واسطه آن خودرویی به نام «پیکان» در ایران تولید شود. نکته قابل توجه این است که قیمت پیکان در آن زمان تنها ۱۳ هزار تومان بود.

تولید پیکان در ایران :

تولید پیکان در 2 مدل آغاز شد و در دهه 50 شش مدل پیکان به تولید می رسید که نشان از خلاقیت و نیازسنجی مناسب مدیران شرکت ایران ناسیونال داشت. در ادامه به معرفی تمام مدل های پیکان می پردازیم :

پیکان دولوکس :

دولوکس از مدل های اولیه پیکان است که تولید آن با سپر شمشیری و فرم بدنه کبریتی از سال 1346 آغاز شد. بدون شک می توان گفت این نسخه یکی از زیباترین پیکان هایی است که تاکنون تولید شده است. پیکان دولوکس پیش از سال 1350 با داشبورد چوبی که ظاهری مشابه داشبورد جگوار و دیگر خودروهای انگلیسی دهه 60 میلادی داشت تولید و با سپرهای مثلثی شکل با گلدانی و پلیت کوچک چسبیده به سینی عقب از دیگر مدل ها متمایز می شد. اما از سال 1350 به یعد، سپر شمشیری که با پلیت تخت نصب می شد به پیکان دولوکس اضافه شد. البته در بعضی مدل های 54 هم این نوع سپر به چشم می خورد.یکی از نکات جالب توجه در خصوص پیکان دولوکس، استفاده از رنگ مشترک با بنزهای 230 اتاق w123 در دهه 50 شمسی است. رنگ نخودی، کرم و سبز حنایی در پیکان های مدل 55 و رنگ اخرایی و سبز سدی در پیکان های مدل 56 و 57 مشابه رنگ بنزهای 230 یا دانشجویی هستند.

پیکان جوانان :

با تولید پیکان جوانان در اوایل دهه 50، فصل جدید در دفتر خاطرات این خودرو محبوب رقم خورد. با ظهور پیکان جوانان که علی رغم حجم موتور مشابه با پیکان های عادی، به لطف استفاده از سرسیلندر آلومینیومی و 2 کرابراتور می توانست قدرت بیشتری تولید کند و شتاب و سرعت بهتری داشته باشد، علاقه مندان به هیجان در رانندگی هم به سمت پیکان کشیده شدند. پیکان جوانان در ظاهر با چراغ های دوقلوی جلو و تفاوت هایی در داشبورد از مدل معمولی متمایز می شود. آمپر فشار روغن و آمپر برق در کنار آمپر بنزین و آب، امضای مخصوص پیکان جوانان در داخل کابین است.

پیکان دولوکس فیس لیفت (چراغ بنزی) :

در اواخر دهه 50 شمسی، با توجه به تکراری شدن ظاهر پیکان، ایران ناسیونال از کرایسلر که مالک تالبوت شده بود درخواست کرد تا ظاهر پیکان را دستخوش تغییراتی کند. در اینجا بود که کرایسلر با استفاده از چراغ های جلو و عقب، جلوپنجره، ربیلک فرمان و صفحه کیلومتر خودرو سیمکا 1307 (کرایسلر آلپاین)، ظاهر پیکان را فیس لیفت کرد. جالب است بدانید این فیس لیفت به صورت اختصاصی برای بازار ایران انجام شده است. پیکان دولوکس فیس لیفت با توجه به شباهت چراغ های جلو و عقبش به چراغ های محصولات مرسدس بنز، به چراغ بنزی معروف شد. نمونه های اولیه دولوکس فیس لیفت با موتور 1725 سی سی که بین پیکان بازها به موتور کج معروف است، تا سال 1362 عرضه می شدند.

پیکان استیشن :

نمونه استیشن را باید مظلوم ترین مدل در خانواده پیکان ها برشمرد. پیکان استیشن ارج و قرب دیگر مدل ها را میان پیکان بازها ندارد. اما این به این معنی نیست که می توان بر روی جذابیت های آن چشمپوشی کرد. مدل های اولیه استیشن با داشبورد وانتی تولید می شدند. اما در سال 57 و 58 از داشبورد دوقلو برای پیکان استیشن استفاده شد. تفاوت جزیی جلو پنجره پیکان استیشن مدل 57 با پیکان سدان را باید در حالت شبکه های آن جست و جو کرد. اما در مدل های قبل از سال 57 ، جلوپنجره پیکان دولوکس با استیشن تفاوتی ندارد. در نمای کناری هم زه فلزی دورتادور خودرو کشیده شده که در سال 55 بر روی پیکان های اتوماتیک نیز مورد استفاده قرار می گرفت. بر روی سپر ها نوار پلاستیکی وجود دارد که از سال 57 به سپر پیکان دولوکس و استیشن اضافه شد. چراغ عقب پیکان های استیشن ساخته برند لوکاس هستند. این در حالیست که برای چراغ های پیکان سدان در آن سال ها از نمونه ساخت برند وگا استفاده شده است.